Visie polderlinten Haarlemmermeer en beeldkwaliteitsplan voor de erven
Trotse dragers van het landschap
De polderlinten vormen verbindende lijnen in het landschap van de gemeente Haarlemmermeer. Ze dragen bij aan de ontsluiting en waterhuishouding. Ze geven maat en schaal aan het landschap, maken de seizoenswisselingen voelbaar en hebben een prachtige perspectiefwerking. De erven binnen de linten zorgen voor bedrijvigheid en van oudsher liggen er belangrijke ontmoetingsruimten, zoals bij de kerken, scholen en in de dorpscentra.De laatste jaren komen de polderlinten steeds meer onder druk te staan. Bijvoorbeeld omdat er plannen zijn om woningen of bedrijven te bouwen, maar ook omdat het land gebruikt wordt voor het opwekken van energie. Om de linten te beschermen én verder te ontwikkelen heeft de gemeente, samen met Feddes/Olthof de visie polderlinten opgesteld.
De visie omvat zowel de polderlinten in de Haarlemmermeerpolder als de linten in de noordelijke veenweidepolders langs het Oer-IJ. Onder de polderlinten verstaan we de hele zone van weg, bermen, begeleidende beplantingen, waterlopen en erven. De breedte varieert, maar is voor noord-zuidlinten grofweg 250 meter en voor oost-west linten 100 meter.
Hulplijnen in de polder
Wij zien de polderlinten in de Haarlemmermeerpolder als structurerende lijnen die houvast geven aan vier belangrijke opgaven van onze tijd: de ontwikkeling van een duurzaam watersysteem, meer biodiversiteit, een langzaam verkeersnetwerk en een aantrekkelijke woon- en werkomgeving.
We bevriezen de polderlinten niet maar er is ruimte voor doorontwikkeling. De polderlinten worden opgedikt met extra zones met waterelementen, vegetaties, routes voor langzaam verkeer en bijzondere bouwclusters. In de noordelijke veenweidepolders ligt het accent meer op landschapsbehoud. Belangrijke aandachtspunten zijn het behoud van de karakteristieke dijkprofielen en de uitstraling van de bebouwing en erfbeplantingen.
Inspiratie voor de verschillende gebieden
De vier belangrijke opgaven pakken in de verschillende delen van de gemeente anders uit. Elk deelgebied vraagt om specifieke aanpak. Hieronder worden de uitwerkingen van drie van de vijf contexten nader toegelicht.
Parkcontext – verbinden en verbreden
De parkzones moeten tegenwicht bieden aan de stedelijke ontwikkelingen in de Haarlemmermeerpolder, bewoners ademruimte geven, meer variatie brengen in het landschap en een eigentijds recreatie-programma faciliteren.
In en aansluitend op de parkzones blijft de landbouw een belangrijke speler, waarbij er goede mogelijkheden zijn voor verbreding van de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld met zorgfuncties of verkoop van lokale producten.
Stedelijke context – bijzondere bouwclusters
De architectuur van de nieuwe erven is gevarieerd, soms met een knipoog naar oude schuurvolumes in diverse groottes, soms met een modulaire opbouw van woningen die samen een groot volume vormen. De erven dragen bij aan de ontwikkeling van het polderlint als lineair park, bijvoorbeeld als schakel in het routenetwerk of als stapsteen in de ecologische structuur. Ook hebben de erven een groot aandeel collectieve ruimte. Tussen de erven liggen open ruimtes (‘groene spaties’) met doorzichten naar het achterland.
Veenweidecontext – dijken en drassig land
De uitwerking toont het beeld van scherp begrensde dijken met teensloten aan weerszijden. De zuidelijke IJdijk wordt aan de zijde van het voormalige IJ begeleid door een brede waterrijke zone met moerasvegetaties. Kruidenrijke vegetaties op de taluds van de dijken en de bermen van de polderwegen dragen bij aan de biodiversiteit, evenals de gebiedseigen erfbeplantingen die als groene eilanden in het open landschap liggen.
Publicatie
De visie Trotse dragers van het Landschap is opgesteld in opdracht van de gemeente Haarlemmermeer om de linten te beschermen én verder te ontwikkelen.
